13 Ağustos 2011 Cumartesi

Zino Davidoff (1906 - 1994)

Bugün parfüm meraklılarının çok iyi bildiği bir marka olan Davidoff''un kurucusu ve herşeyi Zino Davidoff'un hayatından biraz bahsedeceğim. Özellikle Cool Water ve kendi ismiyle çıkardığı Zino Davidoff parfümleri ile dünya çapında önemli bir başarıya imza atan Davidoff aslında bir parfüm markası değil, puro markası. Geçelim detaylara.

Rus kökenli İsviçreli girişimci Davidoff, adını üstün kaliteli purolara olduğu kadar, lüks tüketim ürünlerine de verdi. Davidoff tütün rulolarını "Stumpen" (uçsuz, ucuz puro) imajından kurtararak purolarıyla beraber zevki vurgulayan bir hayat felsefesi satıyordu.

Yahudi kökenli bir tütün tüccarının oğlu olan Davidoff beş yaşına gelinceye dek Kiev'de oturdu. Siyasete giren babası sık sık Çarlık rejimiyle çelişkiye düştüğü için, 1911'de ailece İsviçre'ye göç ederek Cenevre'de bir tütüncü dükkânı açtılar. Davidoff''un orkestra şefi olma arzusu ne yazık ki gerçekleşemedi. Babasının isteği üzerine, liseyi bitirdikten sonra kendi işlerinde çalışmaya başladı.

1920'li yılların ortasında Güney Amerika ve Küba'ya inceleme gezisine çıkan Davidoff, Buenos Aires'de bir ithalat/ihracat bürosunda ve Brezilya'da bir tütün plantasyonunda çalıştı. Karayipler Denizi'nde bir adada bulunduğu sırada, önceden bilmediği yüksek kaliteli son derece aromatik purolar denedi. Adanın nemli ılık iklimiyle tütün kalitesi arasındaki bağlantıyı anlayan Davidoff, puro depolanması alanında bir devrim yaptı. Cenevre'ye dönünce kendi tütüncü dükkânını açarak Havana puroları için sıcaklığı ve hava nemi sabit olan özel bir klimalı oda dizayn etti. Bunu izleyen zamanda puro üretimini gerçek bir sanat haline getiren Davidoff, 1931'de kız arkadaşı Marthe ile evlendi.

1939'da son büyük Havana Purosu teslimatını garantiye alan Davidoff, bunları İkinci Dünya Savaşı sıralarında mücevher türü değerli bir obje gibi sattı. Küçük işletmesi 1945'ten sonra birdenbire çok büyüdü. Havana puro çeşitlerine ünlü Bordeaux şaraplarının adlarını verip, onları çok yüksek fiyatlarla satmak yoluyla uyguladığı pazarlama stratejisi sayesinde, puroları sosyetenin kullandığı bir ürün oldu.

İnsanın bir puro için hiç olmazsa huzurlu altmış dakikasını ayırması gerektiği düşüncesinde hep ısrarlı oldu. Yoksa Havana'dan alınması gereken tat alınamazdı. Davidoff'un Cenevre'deki "Fumoir"ı (tütüncü salonu) 50'li yıllarda, aralarında Mısır Kralı Faruk, Yunanlı armatör Aristoteles Onassis ve Amerikalı piyanist Arthur Rubinstein'in de bulunduğu, uluslararası kalburüstü tabakanın uğrak yeri haline geldi.

1959 Küba İhtilaline ve buna bağlı olarak kamulaştırılan tütün üretimine ve ardından gelen Amerikan ambargosuna karşın Davidoff, purolarını buradan almayı sürdürdü.1967'de, başka Küba puro markalarını da kendi adı altında satmak için, Küba'nın resmi makamlarından ayrıca bir izin aldı. Davidoff No.1 ve No.2 purolarının üretimi için Küba'da özel fabrikalar kuruldu. Yeni kreasyonlar 1968'de Avrupa'da piyasaya sürüldü. İşletmesi, sosyalist bir devlet olan Küba'nın en önemli desteklerinden biri haline geldi.

Davidoff 1970'de yaklaşık olarak 2,5 milyon puro sattığı halde, özel şirketini parasal nedenlerle bir anonim şirkete çevirdi. Davidoff şirket hisselerinin ancak üçte birini elinde tuttu, geri kalan hisselerini Ernst Schneider adlı Basel'li bir iş adamı ve puro ithalatçısı Walter Saeuberli'nin dul eşi satın aldılar.

Davidoff bunu izleyen yıllarda kendini giderek daha çok Friburg'da açtığı Zino Davidoff adlı şubesinin işlerine adadı. Dünya çapında bilinen adını kullanarak 1971'den sonra çeşitli lisans işletmeleri üzerinden gözlük, konyak, çakmak, kozmetik ürünler, deri ürünler ve saatler sattı. 1985'ten sonra bunlara sigara da eklendi. Lisans altında sattığı bütün ürünler iddialı zevklere hitap edecek kalitedeydi.

Fidel Castro ile Davidoff arasındaki sosyalist-kapitalist işbirliği 1988'de bozuldu. Dikkatleri çeken bir tartışma sırasında devletin Cubatabaco adlı tütün dış satım işletmesi, 82 yaşındaki Davidoff'u, ülkelerini sağladığı artı değere yeterince ortak etmemekle suçladı. İsviçreli Davidoff buna karşılık olarak, giderek bozulmakta olan tütün kalitesini eleştirdi. Bu çekişme gazete manşetlerine de geçen, Chateau serisinden yaklaşık 130.000 lüks puronun İsviçre gümrük dairesinin denetimi altında Basel'de yakılmasıyla doruk noktasına ulaştı. 1991'den sonra Küba'nın Davidoff adı altında puro üretmesine ve satmasına izin verilmedi.
                          Davidoff'un en sevilen ve saygı gören parfümlerinden Zino Davidoff.

Bunun üzerine Davidoff Dominik Cumhuriyeti'nin fazla övülmeyen tütününü almaya başladı. Küba ile bozuşması üzerine (1993 yıllık cirosu yaklaşık 400 milyon dolar) ürünleri bundan böyle ABD'de de satılma hakkına eriştiler. O tarihe kadar Küba'nın her türlü ürününe konan Amerikan ambargosu bunu engellemişti. Davidoff 1994 yılında 87 yaşında Cenevre'de hayata gözlerini kapadı.

Zino Davidoff arkasında dev bir marka bıraktı. Bizim ilgi alanımız olan parfüm konusunda da büyük atılımlar yaptı. Bir çok yeni model çıkararak günümüzün sert rekabet şartlarına uyum sağlamaya çalışan marka, parfüm severin eleştirilerine de maruz kaldı. Relax, Zino, Davidoff gibi 1990 öncesi parfümlerinin yüksek kalitesini günümüzde ürettiği parfümlere yansıtmamak ile bir anlamda Zino Davidoff'un anısına pek saygı duymadıkları hissine kapılmamızı sağladıkları bir gerçek.

Ne dersek diyelim "Geçmiş, geçmişte kalır"...